سود سوزآور به نامهای دیگری از جمله کاستیک سودا، سودا، کاستیک سفید و هیدرات سدیم نیز شناخته میشود. سود سوزآور در گروه مواد شیمیایی معدنی میباشد که کاربردهای متنوع و وسیعی دارد. درآب، الکل و گلیسیرین به راحتی حل میشود و بسیار خورنده است. این ماده به صورت جامد و همچنین محلول آبی ۵۰% یا ۷۳% عرضه میشود. سود سوزآور از الکترولیز نمک طعام به دست میآید. در این فرایند کلر نیز تولید میگردد. سود سوزآور مادهای است که در زمان نگهداری و حمل و نقل آن باید بر روی ظروف و تانکرهای حمل از برچسب بسیار خورنده و بسیار مضر استفاده گردد. سود سوزآور از نظر ایمنی دارای کدهای S26، S37، S39 و S45 و از نظر خطرات دارای کد R35 است. کدهای فوق نشان میدهد که در صورت تماس این ماده با چشم باید با مقدار زیادی آب شسته شود و با داروهای شیمیایی درمان شود، همچنین موقع کار با این ماده باید از دستکش و ماسک استفاده کرد. جدول زیر خواص فیزیکی و شیمیایی سود سوزآور را نشان میدهد.
جدول خواص فیزیکی و شیمیایی سود سوزآور
کاربرد سود سوز آور
در اکثر موارد کاربرد سود سوزآور، از این ماده به علت قلیاییت قوی آن در خنثیسازی و کنترل PH استفاده میشود لذا موارد کاربرد آن بسیار گستردهتر میشود.سود سوزآور برای کنترل PH، خنثیسازی اسیدهای پساب کارخانجات نیز مورد استفاده قرار میگیرد. در این موارد سود سوزآور با سایر مواد قلیایی مثل سودااش و آهک رقابت میکند. سود سوزآور معمولاً گرانتر از سودااش و آهک است اما اغلب به چند دلیل ترجیح داده میشود:
۱٫ پایه قویتری نسبت به سودااش دارد و سریعتر هم واکنش نشان میدهد.
۲٫ در آب حل میشود و لذا قابل حمل و نقل و نگهداری به صورت محلول در آب میباشد.
۳٫ در واکنشهای شیمیایی به محصولات جانبی ناخواسته مثل دیاکسید کربن و کربناتهای نامحلول تبدیل نمیشود.
الف) استفاده از سود در تولید مواد شیمیایی آلی
۱- پروپیلن اکساید
۲- پلیکربناتها
۳- رزینهای اپوکسی
۴- اتیلنآمینها
۵- مواد لختهساز
۶- اترهای سلولز
۷- پنتا اریتریتول
ب) تولید مواد شیمیایی معدنی از سود
۱- هیپوکلریت سدیم و کلسیم
۲- ترکیبات سولفوردار
۳- دیاکسید تیتانیوم
۴- کربنات سدیم
۵- سیلیکات سدیم
۶- آلومینات سدیم
ج) کاربردهای مستقیم سود
سود در صنایع مختلفی به صورت مستقیم مصرف میگردد که عبارتند از:
– صنایع چوب و کاغذ
– صابون و دترژنت و چربیگیر
– نفت و گاز
– تولید آلومین
– تصفیه آب
– تولید الیاف و منسوجات پنبهای
– الیاف ویسکوز ریون
– تولید سلوفان
– سایر مصارف مستقیم سود
د) سایر موارد مصرف سود
سود سوزآور در صنایع غذایی برای از بین بردن پوست بعضی از محصولات مثل سیبزمینی، گوجه فرنگی و بعضی میوهها استفاده میشود. سود سوزآور در صنایع شیشه جهت بهبود نقطه ذوب مصرف میشود. سود سوزآور در فرمول تولید رنگبر نیز استفاده میشود.
Caustic Soda
Sodium hydroxide (NaOH), also known as lye and caustic soda, is an inorganic compound. It is a white solid and highly caustic metallic base and alkali salt which is available in pellets, flakes, granules, and as prepared solutions at a number of different concentrations. Sodium hydroxide forms an approximately 50% (by weight) saturated solution with water.
Sodium hydroxide is soluble in water, ethanol and methanol. This alkali is deliquescent and readily absorbs moisture and carbon dioxide in air. Sodium hydroxide is used in many industries, mostly as a strong chemical base in the manufacture of pulp and paper, textiles, drinking water, soaps and detergents and as a drain cleaner. Caustic soda material in storage and transportation containers and tankers should be on the label is very corrosive and very harmful. Caustic soda safety codes are S26, S37, S39 and S45, and the risks code is R35. The above code shows that in the case of contact with eyes should be washed with plenty of water and treated with chemical drugs, as well as gloves and masks when working with this chemical should be used.